Les 1

Helaas weer zonder plaatjes

Les 1, Impressionisme

Beginsituatie
De kinderen hebben al verschillende lessen gehad met betrekking tot kunst. Ze hebben het echter nog nooit gehad over het impressionisme. Ze weten er dus nog niets van af.

Lesdoelen voor de leerlingen
- Aan het eind van de les weten de kinderen wat de kenmerken van het impressionisme zijn.
- Aan het eind van de les weten de kinderen hoe het impressionisme is ontstaan.
- Aan het eind van de les weten de kinderen wat van invloed was op de impressionisten.

Organisatie
De kinderen zitten tijdens de les gewoon op hun plaats. Ze blijven hier de hele les zitten. Wel mogen ze bij sommige onderdelen van de les samenwerken.

Materiaal.
- Werkbladen
- Bijlage 1
- Bijlage 2
- Bijlage 3
- Potloden

Inleiding (15 min)
Je laat de kinderen de schilderijen zien die in bijlage 1 en 2 zijn toegevoegd. Je voert met de kinderen een gesprek over deze schilderijen. Je kan vragen stellen als: je vraagt aan de kinderen was ze zien. Is dit een speciaal schilderij of heb je er wel eens vaker wat van gezien? Wat zie je precies in het schilderij? Kunnen ze zijn hoe het precies geschilderd is? Wie zou het geschilderd hebben?

Als je een kort gesprekje met de kinderen hebt gehad over de schilderijen vertel je ze dat ze een aantal lessen gaan besteden aan het impressionisme. Dit is een schilderstijl. Deze les zullen ze er veel meer over te weten komen.

Kern. 30 min.
Zie bijlage 3. Maak het werkblad met de kinderen. Het hangt van de klas af of je dit klassikaal doet of zelfstandig. Dit moet je zelf beslissen.

Afsluiting. 15 min.
Ga verder met het werkblad over het pointillisme.

Bijlage 1

Bijlage 2

Bijlage 3
Het impressionisme
De schilderstijl ‘impressionisme’ begon ongeveer in 1863 en eindigde in 1914. Het wordt altijd gezien als een Franse stroming. Dit komt omdat de schilders uit Frankrijk het bekends waren. De impressionisten schilderden wat ze zagen, de werkelijkheid. In die tijd was dat makkelijk te doen omdat ze de spullen mee naar buiten konden nemen en er veel te zien was. Kleuren die niet in de natuur voorkwamen, kwamen ook niet voor in de schilderijen.

De impressionisten zetten zich af tegen de bestaande stroming in de kunst, namelijk het classicisme. Wat ze schilderde was niet normaal in die tijd. De schilders van het classicisme keurde het dan ook af. Pas in 1874 was de eerste grote tentoonstelling van de impressionisten. Ze noemde het ‘salon van de onafhankelijke’. Ze trokken zich dus niets aan van de andere schilders. Omdat hij de schilderijen impressies vond, noemde hij de schilders de impressionisten. De impressionisten namen deze naam over.

Teken in het vak hieronder in 5 minuten een impressie van iets wat je in de klas ziet.

Kenmerken van het impressionismeIn de tijd voor de impressionisten gebruikte men vaak een donkeren, zwarte achtergrond. De impressionisten maakte juist gebruik van een lichte achtergrond. Ze gebruikte vooral olieverf. Ze schilderde wat ze zagen, de eerste indruk. Er zit dus altijd een persoonlijk tintje aan de schilderijen. De impressionisten schilderde heel snel. Wat ze zagen moest voor hun gevoel gelijk op het doek komen. Ook de schaduwen werden niet in het zwart geschilderd maar in zuivere kleuren, meestal paars.

Ook maakte de impressionisten meestal geen gebruik van details. Deze zie je zelf namelijk ook niet in een momentopnamen. Verschillende kleuren werden tegen elkaar aangeplaatst, ze werden niet gemengd. Ze schilderde soms wel verschillende kleuren over elkaar heen. Ze schilderde vaak in de buitenlucht. De schilders zette vaak korte strepen. Daardoor zag je het mooie van de schilderijen vaak op grotere afstand van het doek.

Een paar schilders en hun kenmerken zijn:
Renoir: Hij gebruikte veel koude en donkere kleuren in vergelijk met de andere impressionistische schilders. Hij schilderde vaak vast vormen. Het liefs opstellingen en mensen.
Van Gogh: Hij gebruikte veel felle kleuren met zichtbare lijnen tussen de kleurvlakken door. De schilderijen van Van Gogh zaten vaak tussen de werkelijkheid en het verzonnen in. Hij maakte veel gebruik van persoonlijke tinten aan de schilderijen.
Monet: Monet gebruikte veel licht en ook veel verschillende kleuren. Hij schildert met veel korte strepen van het penseel, waardoor de schilderijen er van dichtbij vaak slordig uitzagen.

Welke schilder van de 3 bovenstaande schilders hoort bij welk schilderij.

a……………………. b……………………. c…………………

De maatschappij tijdens het impressionisme
De wereld veranderde heel erg tijdens het impressionisme. De mensen waren minder vaak boeren en gingen meer in de fabriek werken. Er werden veel uitvindingen gedaan en de economie veranderde heel erg. In fabrieken begonnen steeds belangrijker te worden. Veel mensen gingen in de stad wonen. Omdat er zoveel mensen woonde, was er veel armoede.
Deze veranderingen vonden vooral plaats in Frankrijk, waar ook het impressionisme is ontstaan. De leiders van Frankrijk stonden onder druk en er was veel oorlog. Dingen die invloed hadden op de impressionisten waren:
- Het landschap. Ze schilderde veel landschappen en werkte ook veel in de vrije natuur.
- De Romantiek. Dit is een periode waarin mensen zich gingen afkeren van wat ‘normaal’ was. Ook de impressionisten gingen hun eigen gang met schilderen.
- De industriële revolutie. De schilders wilde vluchten van de fabriek.

In de industriële revolutie was het ook makkelijker om te reizen en buiten te werken.
Goed of fout!
De impressionisten kijken erg veel naar de andere kunstenaars in die tijd. Goed / fout
De tijd waarin de impressionisten leefde was erg zwaar. Goed / fout
De tijd waarin de impressionisten opkwamen heet de Verlichting. Goed / fout
Overdag werken de impressionisten in de fabrieken. Goed / fout
De industrie had invloed op de impressionisten. Goed / fout

Het pointillisme
Het pointillisme is een stroming die lijkt op het impressionisme. De schilders hadden bijna alle kenmerken die de impressionisten ook hadden. Alleen bestonden hun schilderijen uit allemaal kleine puntjes.

Teken iets in de pointillistische stijl


Antwoorden
a. Monet
b. Renoir
c. van Gogh

Fout
Goed
Fout
Fout
Goed